DÖVİZ KURUNA ENDESKLİ TÜRK LİRASI MEVDUAT HESABI
Döviz Kuruna Endeksli Türk lirası Mevduat Hesabı uygulaması 21 Aralık 2021 tarihinde yayınlanan 31696 sayılı " Türk Lirası Mevduat ve Katılma Hesaplarına Dönüşümün desteklenmesi Hakkında Tebliğ” ile uygulanmaya başlamıştır. Kişiler 20.12.2021 tarihinden itibaren bu uygulamadan faydalanabilecektir.
Bu uygulamadan yalnızca Türkiye’de yerleşik gerçek kişiler (Yurt dışında işçi, serbest meslek ve müstakil iş sahibi Türk vatandaşları dâhil Türkiye’de kanuni yerleşim yeri bulunan gerçek kişiler) faydalanabilir.
Bankadaki TL mevduat hesaplarının getirisi döviz getirisinin altında kalırsa oluşacak fark vatandaşlara ödenecek. Ayrıca, ihracatçılara Merkez Bankası tarafından ileri vadeli kur rakamı verilecek. Dövize çevrilebilir mevduat uygulaması maliyeti Hazine tarafından karşılanacak. Yani, vatandaşların bankadaki TL varlığının mevduat kazancının kur artışından yüksek olması durumunda bu getiriyi elde edeceği, ama kur getirisi mevduat kazancının üstünde olursa farkın doğrudan vatandaşa ödeneceğini vadediyor.
Uygulamanın gerçekleşme şartları ise şu şekildedir;
- Ürün, gerçek kişiler tarafından açılan, TL vadeli hesaplar üzerinde işleyecek faiz ile hesap açılış ve vade tarihlerindeki kur değişim oranını kıyaslayıp, yüksek olan oran üzerinden hesabı nemalandıracak.
- Yeni mevduat ürününe stopaj uygulanmayacak.
- Kur farkı hesaplamaları için Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) her gün saat 11:00'de Amerikan Doları döviz alış kuru yayımlayacak.
- Vade sonunda kur değişiminin faiz oranı üzerinde kalması halinde oluşabilecek fark müşteri hesabına Türk Lirası olarak yansıtılacak.
- Hesaplar 3, 6, 9 ve 12 ay vadeler ile açılabilecek.
- Minimum faiz oranı Merkez Bankası Politika Faiz Oranı olarak uygulanacak.
- Sisteme isteyen her banka katılabilecek.
- Vadeden önce hesaptan para çekilmesi durumunda hesap vadesiz hesaba dönüşecek, faiz hakkı ortadan kalkacak. Hesabın açıldığı tarihteki TCMB kuru ile de güncellenecek.
Örnekle açıklanırsa,
Kur Artışının Faiz Getirisinden Yüksek Olduğu Senaryo
Hesap açılış kuru: 1 USD = 10 TL
Hesap açılış tutarı: 100.000 TL
Vade: 92 Gün
Örnek Faiz oranı:
Müşterinin alacağı net faiz: 3.781 TL
Vade sonunda döviz kuru: 1 USD = 15 TL
Kur artışından kaynaklı elde edeceği getiri: 50.000 TL ( kur artışı x 100.000 TL = 50.000 TL)
Aradaki 50.000 – 3.781 = 46.219 TL’lik tutar müşteriye ayrıca ödenecektir.
Müşteri toplamda 50.000 TL gelir elde edecektir
Vade sonunda müşterinin 150.000 TL bakiyesi olacaktır.
Kur Artışının Faiz Getirisine Eşit veya Düşük Olduğu Senaryo
Hesap açılış kuru: 1 USD = 10 TL
Hesap açılış tutarı: 100.000 TL
Vade: 92 Gün
Örnek Faiz oranı:
Müşterinin alacağı net faiz: 3.781 TL
Vade sonunda döviz kuru: 1 USD = 10,3 TL
Kur artışından kaynaklı elde edeceği getiri: 3.000 TL (%3 kur artışı x 100.000 TL = 3.000 TL)
Mevduat faiz getirisi, kur artışından yüksek olduğu için müşteri mevduat faizini elde edecektir.
Müşteri 3.781 TL gelir elde edecektir.
Vade sonunda müşterinin 103.781 TL bakiyesi olacaktır.
Vade Sonunda, Kurun Vade Başlangıcına Göre Azaldığı Senaryo
Hesap açılış kuru: 1 USD = 10 TL
Hesap açılış tutarı: 100.000 TL
Vade: 92 Gün
Örnek Faiz oranı:
Müşterinin alacağı net faiz: 3.781 TL
Vade sonunda döviz kuru: 1 USD = 8 TL
Kur artışı olmadığı için müşteri direkt olarak mevduat faizini elde edecektir.
Müşteri 3.781 TL gelir elde edecektir.
Vade sonunda müşterinin 103.781 TL bakiyesi olacaktır.
Vadesinden Önce Kapama Yapılan ve Döviz Kurunun Düştüğü Senaryo
Hesap açılış kuru: 1 USD = 10 TL
Hesap açılış tutarı: 100.000 TL
Erken kapama tarihindeki döviz kuru: 1 USD = 8 TL Müşterinin hesabına düşük kur seviyesi olan erken kapama tarihindeki 1 USD = 8 TL üzerinden 80.000 TL bakiye aktarılır. Bu durumda müşterinin anaparası 20.000 TL azalacaktır.
Vadesinden Önce Kapama Yapılan ve Döviz Kurunun Aynı Kaldığı veya Yükseldiği Senaryo
Hesap açılış kuru: 1 USD = 10 TL
Hesap açılış tutarı: 100.000 TL
Erken kapama tarihindeki döviz kuru: 1 USD = 12 TL
Müşterinin hesabına düşük kur seviyesi olan açılış tarihindeki 1 USD = 10 TL üzerinden 100.000 TL bakiye aktarılır.